Онлайн олох оонньуута – “VICALL-GAME”

Быйыл күһүн Хамаҕатта нэһилиэгэр саҥа оонньуу тэриллэн, дьон сэҥээриитин ылла. Ол курдук, туох барыта хааччахтанан олорор кэмигэр олохтоох библиотекарь Марина Корякина онлайн-оонньуу толкуйдаан, видеозвонок нөҥүө нэһилиэнньэни хабан, интеллектуальнай оонньууну дьиэттэн олорон ыытары ситистэ. Эрдэттэн бассаап, инстаграм көмөтүнэн биллэрии баран, бу ый 14 күнүгэр киэһэ 5 чаастан оонньуу-күрэх саҕаланна. Барыта 16 хамаанда сайаапка биэрэн кытынна, сонун оонньуу туһунан тэрийээччи Марина Саввична кэпсиир:

- Хас биирдии үлэһит, ирдэнэрин курдук, сыллааҕы былаан ылынан, онон сирдэтэн, кыратык эбэн-сабан, уларытан үлэлиир. Ол курдук, мин балаҕан ыйдааҕы үлэлиир былааммар Саха сирин государственноһын күнүн көрсө “Путешествие по Якутии” диэн Хамаҕаттабыт тэрилтэлэрин ыччаттарын икки ардыгар квест-оонньуу турбута.

Хомойуох иһин, аан дойду үрдүнэн бүрүүкээбит балаһыанньа содулунан, бу тэрээһиммит көһөр, эбэтэр олорчу да сотуллар кутталлааҕа. Ону ол диэбэккэ, хайаан да быыс-арыт булан, атын форма толкуйдаан билиҥҥи бириэмэ ирдэбилинэн онлайн ыытыахха диэн сүбэлэһэн ватсап ситиминэн оонньуубутун ыыппыппыт. Бу күн кыайыылааҕынан саха-француз лицей хамаандата буолбута. Буоларын курдук, бастакы холонуу алҕастардаах, сыыһа-халты туттуулаах этэ.

Бастакы оонньуубутугар 3 хамаанда кыттыбыта, уопсайа 4,5 чаас олорбуппут. Манна миэхэ “Түһүлгэ” норуот айымньытын киинин үлэһиттэрэ көмө буолбуттара. Иккис оонньууну тэрийиигэ коллегаларбын кыттыһыннаран, саҥа форматтаах сонун оонньуубутугар аатта толкуйдуохха диэн биир киэһэ сүбэлэһэн “Video call” диэн английскай тылтан (нууччалыыта “видеозвонок”) кылгатан “VICALL” уонна “GAME” – игра диэни холбоон “VICALL-GAME” диэн оонньуубут аата тахсан кэлбитэ.

Бу оонньуубут сыала-соруга: билиҥҥи хааччахтааһыны тутуһан дьиэҕэ олорон, республика араас муннугуттан хамаанда тэринэн билиини тургутан көрүү, араас бэһиэлэй түһүмэхтэри оонньотон дьону сэргэхситии, аралдьытыы буолар. Оонньуу быраабылата олус боростуой. Хамаанда тэринэн ватсап ситиминэн видеозвоногунан эрийэн кэлэллэр. Болдьоспут бириэмэҕэ бастаан миэхэ эрийэллэр.

Кылгас билсиһии кэнниттэн оонньуу быраабылатын кэпсиибин уонна бэйэм станциям тематынан ыйытыктарга хоруйдууллар. Бэйэм библиотекарь буоларым быһыытынан, кинигэни, ааҕыыны көҕүлээн, мин станциям куруутун суруйааччылар, кинигэ, араас айымньы тула боппуруостар буолаллар.

Салгыы маннык нүөмэргэ атын станцияҕа эрийэн тиийиҥ диэн суотабай нүөмэрин биэрэбин. Маннык хас станция баарынан эрийтэлээн тиийэн оонньууллар. Оонньуу бириэмэҕэ барар. Саҕалыырбар бириэмэни бэлиэтэнэбин, онтон саамай бүтэһик станция боппуруостарыгар эппиэттээн бүттүлэр да бириэмэни тохтотобут. Бу оонньууга түргэн сөптөөх хоруй уонна тута атын киһиэхэ эрийэн тиийии буолар.

Иккис оонньуубут Аҕам саастаах дьоммут күннэрин чэрчитинэн “Эдэртэн – эйэтин, кырдьаҕастан – сүбэтин” диэн ааттанан ыытыллыбыта. Эбээ, эһээ, оҕото, сиэнэ диэн үс көлүөнэ дьон дьиэ кэргэнинэн 7 хамаанда кыттыбыта. Бу күн дьиэ кэргэттэр 6 станцияны ааспыттара: литература, сахалыы киинэ,остуоруйа дойдута, тыыннаах доҕуһуолга ырыаны таайыы, туризм, музыкальнай эҕэрдэ. Кыайыылааҕынан “Долохоно” Бурнашевтар, Аммосовтар дьиэ кэргэн хамаандата буолбута.

Үһүс оонньуубут Ийэлэ күннэригэр анаммыта. “Сибээскэ – биһиги дьиэ кэргэн!” диэн 6 араас станциялаах дьиэ кэргэттэргэ ыытыллыбыта. Бу оонньуу түһүмэхтэрэ барыта ийэҕэ сыһыаннаах этэ. Ол курдук, “Великие любовные истории”, “Знаменитые женщины мира”, “Мамы в сказках”, “Комплимент маме”, “Шик! Блеск! Красота! – логотипы известных брендов”, “Женщина – саха” станциялар бааллара. Кыайыылааҕынан Дорофеевтар дьиэ кэргэн “Тик-Так” хамаандата буолбута. Итиэннэ улууспут саамай уһук нэһилиэктэриттэн, Салбаҥтан уонна Түбэттэн, кыттыбыттара хайҕаллаах суол.

Бу ый 14 күнүгэр оонньуубутун 4-с төгүлүн дьиэ кэргэн диэн муҥурдаммакка араас түмсүүлэр, бииргэ үөрэммит кылааһынньыктар, дьүөгэлэр, ыаллыы олорор дьон, бииргэ үлэлиир коллегалар кыттыахтарын сөп диэммит, уопсайа, 66 киһи 16 хамаанда тэринэн кытынна. Бу сырыыга ыраах Чита куораттан, Дьокуускайтан, Таатта, Сунтаар, Амма улуустарыттан уонна бэйэбит биир дойдулаахтарбыт кыттаннар долгуйдубут, үөрүүбүт өссө үксээтэ.

Бу күн 7 станциянан оонньоотубут: “Кинигэнэн суруйааччыны таай” – бэйэм, “Аан дойду аатырбыт дьоно” – Харысхан Попов, “Өс хоһоонун ситэр” – Антонина Харитонова, “Ойуунан ырыаны таай” – Татьяна Уодай, “Логотиптар” – Оксана Кудрина, “Ырыанан ырыаһыты таай” – Надежда Макарова, “Түргэн ыйытыктар” – Татьяна Гаврильева бэлэмнээн, тэрийэн ыыттыбыт. Түмүгэр, кыайыылааҕынан “Булугас өй” хамаанда (Поповтар, Тагровтар) буолла, ону таһынан, “Долохоно” (Бурнашевтар, Аммосовтар), “Ромашки” (олохтоох балыыһа коллектива) хамаандалар үчүгэйдик оонньоотулар.

Оонньуубутун сырыы ахсын сүбэлэһэн, ырытыһан баран ситэрэн-хоторон, уларытан, тупсаран биэрэбит. Бу 4-с оонньуу уратыта – хас биирдии үлэһит бэйэтин станциятын тематын бэйэтэ талан бэлэмнэммитэ, онон, аҕыйах күн иһинэн оонньууну ыытарга бэлэм буолбуппут. Оонньууну куруутун бэйэм иилээн-саҕалаан ыытабын. Көмө буолар “Түһүлгэ” норуот айымньытын киинин үлэһиттэригэр, чуолаан, дириэктэр Антонина Харитоноваҕа идеябын иилэ хабан ылан ситэрэн-хоторон оонньууну тэрийэргэ тирэх буолбуттарыгар махтанабын.

Оонньууну бэлэмнээн ыытыспыт Оксана Кудрина, Татьяна Уодай санааларын билсиэҕиҥ: “Ыйытыктары интэриэһинэй буоллун диэн хартыыналары, уруһуйдары туһанныбыт. Ойууну көрдөрөн иһэбит, ону таайаллар. Биһиги санаабытыгар, оонньооччулар сэргээтилэр, эдэр кыттааччылар бааллара үөрдэр. Хамаандаҕа араас көлүөнэ кыттара сүүйүүлээх эбит. Оонньуубут хамаандаттан 200 солк.усунуостаах, ол киирбит суума кыайыылаах хамаандаҕа барар. Оонньуу-күрэххэ кыттыспыт хамаандаларбытыгар махталбытын биллэрэбит. Кинилэр сэргэхсийбит, үөрбүт, астыммыт буоллахтарына, ол биһиги ситиһиибит буолар”.

Салгыы оонньооччулар сыанабыллара хайдах эбитий?

Маргарита Охлопкова, Хамаҕатта олохтооҕо: “Түһүлгэ” сынньалаҥ киинэ тэрийбит видеозвонок оонньууга “Дьүөгэлэр” диэн бииргэ үөрэммиттэр хамаанда тэринэн кытынныбыт. Өр көрбөтөх дьүөгэлэрбитин көрөн үөрдүбүт. Хамаандабытыгар ыраах Читаттан, Дьокуускайтан холбоһон кыттыстылар. Станциялар интэриэһинэйдэр, хартыынанан ырыалары, ойуунан биллэр дьоннору таайыыны сэргээтибит. Киһи олорорун тухары үөрэнэр, саҥаны билэргэ дьулуһар, ол тэҥинэн билбэтэхпитин да биллибит”.

“Хадан кыргыттара” хамаанда: “Хамаҕатта нэһилиэгин олохтоох библиотеката уонна “Түһүлгэ” НАК 4-с төгүлүн ыытар “VICALL-GAME” оонньууга ыраах Сунтаар улууһун Хадан нэһилиэгин “Оһуохай” КК үлэһиттэрэ кытынныбыт. Инстаграм страницатыгар подпискаламмыппыт ыраатта. Ол гынан, “бу туох оонньуу эбитий?” диэн интэриэһиргээн киирэн көрдүбүт.

Бу үлүгэр ыарыы ааҥнаан турдаҕына, дьону-сэргэни сэргэхситэр сонун оонньуу дии санаатыбыт. Бу үлэһиттэр, эчи, эйэҕэстэрэ, отой биһиэхэ эрэ анаан ыытыллыбыт оонньуу курдук, дьиҥэр, кыттар хамаанда элбэҕэ буолуо. Киирэн оонньооҥ, сынньаныҥ диэн подписчиктары ыҥырабыт. Тэрийээччилэргэ таһаарыылаах үлэни, ситиһиилэри, саҥаттан саҥа арыйыылары!”.

Барыта онлайн олох буолбут күннэригэр “Түһүлгэ” норуот айымньытын киинэ, өрүү буоларын курдук, сонун тэрээһини ыытан, нэһилиэнньэни сэргэхситтэ. Бу оонньуу өссө сайдан, тэнийэн истин, хамаҕатталар ураты “фишкалара” буоллун!

Мария ВИНОКУРОВА,

“Эҥсиэли” хаһыат общественнай корреспондена