Ыһыах ыспыт пааркаҕа үрүҥ тунах ыһыах

Ыһыах Ыспыт пааркаҕа, уһун тохтобуллар кэннэ Хамаҕатта нэһилиэгин үрүҥ тунах ыһыаҕа, М.К. Аммосов төрөөбүтэ 125, Саха Автономията төрүттэммитэ 100, Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр Ийэ сылларынан, бэс ыйын 17 күнүгэр ыытылынна. Күммүт туран биэрэн, сөрүүн салгынынан илгийэн ыһыахтыырга анаммыт курдук буолла. Ыһыах сиэрэ дьону-сэргэни, ыалдьыттары түптэ унаар буруотунан арчылаан, араҥаччылаан көрсүүттэн саҕаланна, бу сиэри «Тупсууна» дьахталларын түмсүүтүн актыыбынай далбардара оҥордулар, күѳх сайыммыт кэлбитинэн эҕэрдэлээтилэр. Буоларын курдук, ыһыахпыт аһыллыытын истиҥ ийэлэрбит, эйэҕэс эбээлэрбит унаар буруо субутан түһүлгэни төгүрүччү хаамсан ыраастаан, Ытык түһүлгэбитин арыйдылар. Сайын кэлбитин түстээннэр быйыл кулууб иһинэн үлэлээбит “Күн түһүлгэтэ” ( сал. Кудрина О.М.), “ Дьэргэлгэн” (сал. Гаврильева Т.М.) лааҕыр оҕолоро “Эрэкэ-дьэрэкэ” оҕолоро буолан үҥкүүлээн, ону тэҥэ эҕэрдэ кэнсиэргэ үгэ ааҕан, чабырҕахтаан, ыллаан, хомустаан, айылҕа дьиктилэрин туһунан хоһоон ааҕан төрөппүттэрин, ыһыах дьонун үөртүлэр, сыанаҕа аан маҥнайгытын тахсаннар астыннылар. Ыҥырыыбытын ылынан кэлбит алгысчыппыт Петр Охлопков – Алгыс Бүөтүр айбыт айыыларбытыгар үңэр-сүктэр алгыhын оҥордо. Саха боронсуус лиссиэйин үөрэнээччилэрэ, сайыҥҥы лааҕыр оҕолоро 9 туруйа уолаттар, 7 кыталык кыргыттар буолан киирэннэр, алгыска кыттыһан алгыс сиэрэ-туома толору буолла. Түгэнинэн туһанан, салайааччыларга Канаева Василина Валерьевнаҕа, Поротова Екатерина Михайловнаҕа, Лыткина Екатерина Прокопьевна улахан махталбытын биллэрэбит. Салгыы Хамаҕаттабыт ыһыаҕын сүрүн бэлиэтэ Ытык Дуоҕаны көтөҕүү буолла. Ытык Дуоҕаны СӨ норуотун хаһаайыстыбатын үтүөлээх үлэһитэ, Гражданскай килбиэн Бэлиэ хаһаайына, Хамаҕатта нэһилиэгин Ытык киһитэ Захаров Николай Дмитриевич көтөҕөн киллэрэн, Хамаҕатта аҕа баһылыгар Иван Николаевич Максимовка туттарбытыгар, баһылыкпыт ыһыах сүрүн сэргэтигэр туруоран, бар дьоммут үгүрү-сүгүрү буоллулар. Баһылык Иван Максимов эҕэрдэтин кэннэ, ыалдьыттарбыт Саха Өрөспүүбүлүкэтин Ил Түмэнин Бэрэссэдээтэлэ Алексей Еремеев эҕэрдэҕэ кыттыһан туран, Шараборина М.И. – нэһилиэк ветлечебницатын бэтэрэнээригэр, Захаров Н.Д. – нэһилиэк депутаттарын сэбиэтин бэрэссэдээтэлигэр Ил Түмэн махтал суруктарын туттарда, Саха республикатын биллиилээх политическай общественнай деятелэ, Нам улууһун биир уһулуччулаах уола - СӨ норуотун хаһаайыстыбатын үтүөлээх үлэһитэ Егор Ларионов биир дойдулаахтарыгар анаан-минээн ыһыаҕынан эҕэрдэлээтэ, баҕа санааларын бастыҥын тиэртэ. Ыччат дьон аатыттан, Ил Түмэн иһинэн үлэлиир Ыччат парламенын бэрэссэдээтэлэ, Уһук Илиҥҥи федеральнай уокурукка баар ыччат парламеннарын үлэлэрин сүрүннээччи специалиһа Хамаҕатталар бэйэбит уолбут Антон Васильев ыһыаҕынан эҕэрдэлээтэ, спорт саала капитальнай өрөмүөнүгэр кылаатын киллэрдэ уонна ытык бэлиэни “СӨ бочуоттаах Ытык аҕа баһылыга” диэн наҕарааданы биир дойдулаахпытыгар, Нам улууһун бочуоттаах олохтооҕор Мальцев И.В. туттарда. Антон Васильев аҕата Михаил Анатольевич үгэс курдук тэрээһиннэргэ спонсордаан дьонугар-сэргэтигэр болҕомто уурара хайҕаллаах, кини ыһыаҕынан Арыы Тиит түөлбэтин салайааччытыгар Зоирова С.И. бэйэтин сэмэй бэлэҕин туттарда.

Эҕэрдэ тыллар кэннэ ыраахтан-чугастан кэлбит ыалдьыттар, олохтоохтор бары илии-илиилэриттэн тутуһан, Үрүҥ тунах ыһыахпыт оһуохайыгар киирдилэр. Оһуохайы оройуттан тутан, ураты тыыҥҥа, ураты эйгэҕэ киирэн ыллылар. Ырыаны доҕор оҥостубут ырыаһыттарбыт Маргарита Мокрощупова, Дмитрий Местников, саҥа тэриллибит “Күн Куо”, “Күн бытархайдара”, «Дьэргэлгэн», “Күлүмчээнэ” ырыа ансаамбыллара ыллаан, “Түһүлгэ” фольклорнай бөлөҕө саха уус тылынан чабырҕахтаан, норуот ырыатынан доллоһутан ыһыах эҕэрдэ кэнсиэрин ситэрэн, тупсаран биэрдилэр. Салгыы Ыһыах бырагырааматынан ыһыах күрэхтэрэ, көрө-нара тэрилиннэ.

Хамаҕатта ыһыаҕа түмүктэммитинэн Ытык Дуоҕа бэлиэтин СӨ хапсаҕайга спордун маастара Николай Парников, Иван Максимовка туттарда. Баһылык бар дьонун эҕэрдэлээтэ: «Биһиги Хамаҕатталар, бары биир санааны ыламмыт, бары түмсэн ыһыахтаатыбыт. Түгэнинэн туһанан ис сүрэхпиттэн Хамаҕаттам дьонугар-сэргэтигэр барҕа махталбын этэбин! Биир дойдулаахтарым, былыргыттан ыытыллар ыһыах үгэстэрин тутуһан олороргутун үөрэбин! Унаархай буруобут уһуннук добуун халлааҥҥа диэри унаардын, саха норуотун инникитин, сайдыытын түстээтин! Барыгытын өссө төгүл ыһыаҕынын ис сүрэхпиттэн эҕэрдэлиибин! Уруй-Айхал! Уруй-Айхал! Уруй-Айхал!”- диэн ис сүрэҕиттэн иэйэн туран эҕэрдэтин тиэрдэн махтанна.

Гаврильева Т.М.